อุทยานธรรมชาติวิทยาสิริ

อุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ  มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นสวนสมุนไพร แหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียน ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อการศึกษาของนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตศาลายา บนพื้นที่มากกว่า 140 ไร่ หลังจากขยายแล้ว มีสมุนไพรปลูกไว้สำหรับงานวิจัยกว่า 800 ชนิด ด้วยความที่จัดอุทยานได้งดงาม ทำให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้สมุนไพรที่น่าไปชม

อุทยานแห่งนี้ ได้รับชื่อพระราชทานจาก สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ ในพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ โดยมีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เสด็จเปิดอุทยานครั้งแรก

ที่นี่มีความโดดเด่นในเรื่องของภูมิทัศน์สุดยอด ถ้ามองจากภาพมุมสูง จะเห็นเป็นใบไม้เป็นหย่อมๆ เพราะแปลงสมุนไพรของที่นี่ทำเป็นรูปใบไม้และดอกไม้ การขุดคลอง ทำถนนรถวิ่ง มีศิลปะ ทำให้ทั้งสวยและมีประโยชน์ แปลนลงตัวทำให้กลมกลืนไปทั้งอุทยาน ไม่เปะปะ

สถาปัตยกรรมอาคารที่เก๋ สุดยอดไอเดียการก่อสร้าง คืออาคารหลักที่เป็นอาคารรูปใบไม้ 3 ใบ ถ้ามองจากมุมสูงจะเห็นได้ชัดเจนมาก

ที่นี่ปลูกสมุนไพรเพื่อประโยชน์ต่อการศึกษา มีป้ายชื่อสมุนไพรทั้งภาษาไทยและชื่อทางพฤกษศาสตร์ บอกสรรพคุณทางยาด้วย จัดแบ่งโซนการปลูกตามลักษณะของสมุนไพร หากนักท่องเที่ยวไปเยี่ยมชมที่นี่ จะมีแผ่นพับแสดงแผนผังแจกให้ เพื่อความสะดวกในการเดินชมด้วย มีงอบแจกให้ใส่กันแดด และสวย

ในอุทยาน มองเผินๆ ดูเหมือนสวนสาธารณะ ด้วยต้นไม้ที่ปลูกไว้เขียวขจี เป็นสัดส่วน ทางเดินที่สวยงาม สามารถเดินผ่านเข้าไปชมสองข้างทางเดิน การจัดรั้วเตี้ยๆ คั่นระหว่างแปลงกับทางเดิน โลเกชั่นทำให้ถ่ายภาพประทับใจได้ดี

โซนแปลงสมุนไพรที่มีต้นเตี้ย เป็นพุ่มเล็ก เป็นพืชคลุมดิน จะปลูกในแปลงที่ทำเป็นรูปทรงใบไม้ ดอกไม้ ดูใกล้ๆ อาจเข้าใจเพียงว่า แปลงรูปร่างแปลกดี ไม่เป็นสี่เหลี่ยมหรือวงกลม เหมือนแปลงต้นไม้ที่อื่น

โซนนานาสมุนไพร ก็จะมีสมุนไพรคละประเภทกันไป มีทั้งที่ผ่านงานวิจัยมาแล้ว และเตรียมที่จะวิจัยเพื่อจะนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

สวนสมุนไพร มีทั้งสมุนไพรที่เป็นไม้เลื้อย ไม้พุ่มเตี้ย ต้นไม้ยืนต้นก็มี บ้างชนิดก็มีดอก บางชนิดก็มีผล  โซนที่เป็นต้นไม้ประเภทยืนต้น จะร่มรื่นมาก ด้วยสมุนไพรนานาชนิดกว่า 60 ประเภท การเว้นระยะปลูกทำได้อย่างมีการวางแผนมาอย่างดี ถ้าไม่บอกว่าที่นี่คือสวนสมุนไพร โซนนี้เหมือนเป็นสวนสาธารณะ สนามหญ้าบนเนิน ที่มีการปลูกต้นไม้ใหญ่  สีเขียวชอุ่มราวสวนป่า

มีโซนที่เอื้ออำนวยให้ผู้สูงอายุหรือผู้พิการเข้ามาเรียนรู้ด้วย อีกทั้งที่นี่ยังมีวิทยากรคอยบรรยายประกอบการชม

รวบรวมพันธุ์ สมุนไพรที่ปรากฏในตํารายาไว้มากที่สุด ประมาณ ๘๐๐ ชนิด มีนิทรรศการถาวร “สมุนไพร ภูมิปัญญาไทยสู่สากล” จัดแสดงสมุนไพร และตำรายาตามภูมิปัญญาไทย มากกว่า 800 ชนิด นับเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องสมุนไพรที่จับต้องได้ สามารถนำความรู้ไปใช้เมื่อจำเป็นได้ด้วย อีกทั้งที่นี่ยังมีบริการแพทย์แผนไทยด้วย

นับเป็นอุทยานสมุนไพรที่ใหญ่และมีความสมบูรณ์ สวยงาม การมาเที่ยมชมอุทยานสมุนไพรแห่งนี้ ได้ทั้งความร่มเย็น พักผ่อน อีกทั้งความรู้ติดตัวเรื่องสมุนไพร จึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่ง

ที่ตั้ง

999 ถนน พุทธมณฑลสาย 4 ตำบล ศาลายา อำเภอ พุทธมณฑล นครปฐม 73170